Ηλιόδωρος

I

Όνομα ιστορικών προσώπων.

1. Γλύπτης (2ος αι. π.Χ.). Συνεργάστηκε στη διακόσμηση της Οκταβίας Στοάς και φιλοτέχνησε σύμπλεγμα του Πάνα και του Ολύμπου.

2. Ο Περιηγητής (2oς αι. π.Χ.). Έγραψε για την Ακρόπολη της Αθήνας και τα αναθήματά της.

3. Ο Γραμματικός (μέσα 1ου αι. μ.Χ.). Αλεξανδρινός λόγιος. Εξέδωσε τον Αριστοφάνη και έγραψε εγχειρίδιο μετρικής, το οποίο χρησιμοποίησαν οι μεταγενέστεροι μετρικοί και κυρίως ο Ηφαιστίων.

4. Ο Λαρισαίος (1ος αι. μ.Χ.). Μαθηματικός που έγραψε Κεφάλαια των οπτικών υποθέσεων.

5. Χειρουργός από την Αίγυπτο (2ος αι. μ.Χ.). Ήταν σύγχρονος του Αρχιγένη και ο Ρωμαίος σατιρικός ποιητής Ιουβενάλης τον αναφέρει ως ειδικό στις εκτομές. Έγραψε πολλά ιατρικά έργα –ιδίως χειρουργικά– των οποίων έχουν σωθεί αποσπάσματα τους. Οι τίτλοι των γνωστών έργων του είναι: Ταχειρουργούμενα, σε 5 ή 11 βιβλία, Moνόβιβλον περί επιδέσμων, Περί φλεβοτομίας (λατινικά), Περί ανθρώπων πραγματείαι, Περί ολισθημάτων πραγματείαι και Περί μέτρων και σταθμών.

6. O Εμεσηνός (2ος; αι. μ.Χ.). Μυθιστοριογράφος από την Έμεσα της Συρίας. Ήταν συγγραφέας ενός μυθιστορήματος (Αιθιοπικά)σε δέκα βιβλία, με θέμα τις περιπέτειες του Θεαγένη και της Χαρίκλειας σε μια συμβατική Αιθιοπία. Το μυθιστόρημα, γεμάτο από θρησκευτική πίστη στον θεό της Έμεσας, Ήλιο, είναι γραμμένο σε ύφος πλούσιο σε σοφιστική χάρη, αλλά στερείται ενδιαφέροντος και λογοτεχνικής αξίας· ωστόσο είχε επιτυχία και άσκησε επίδραση ακόμα και στον Θερβάντες και γενικά στο μυθιστόρημα.

7. Ο Αράβιος (2ος-3ος αι. μ.Χ.). Σοφιστής. Άσκησε μεγάλη επιρροή στον αυτοκράτορα της Ρώμης Καρακάλλα, αλλά μετά τον θάνατο του αυτοκράτορα εξορίστηκε. Αργότερα ξαναγύρισε στη Ρώμη.

8. Νεοπλατωνικός φιλόσοφος και αστρονόμος (440; – 520 μ.Χ.). Ήταν αδελφός του Αμμώνιου και γιος του Ερμεία. Μαθητής του Πρόκλου στην Αθήνα και δάσκαλος του Δαμάσκιου, διακρίθηκε ως υπομνηματιστής του Αριστοτέλη. Έγραψε διάφορα έργα σχετικά με την αστρονομία, τα οποία όμως δεν διασώθηκαν.

II

Όνομα αγίων της Ανατ. Ορθόδοξης Εκκλησίας.

1. Κατά τον διωγμό του Διοκλητιανού (3ος αι. μ.Χ.), ο Η. μαζί με τον Νίκωνα, τον Νέωνα και άλλους ευσεβείς πιάστηκαν, επειδή έψαλαν σε κάποιο σπίτι και οδηγήθηκαν στο μαρτύριο, το οποίο υπέμειναν με θάρρος και καρτερία. Η μνήμη του τιμάται στις 28 Σεπτεμβρίου.

2. Καταγόταν από τη Μαγιδό της Παμφυλίας, όπου μαρτύρησε με αποκεφαλισμό επί Αυρηλιανού (270-275). Η μνήμη του τιμάται στις 19 Νοεμβρίου.

3. Σε ηλικία 95 ετών φυλακίστηκε από τον βασιλιά των Περσών Σαβώριο και μαρτύρησε μαζί με τον Δόσα (ή Δοσά). Η μνήμη του τιμάται στις 20 Αυγούστου.